เรียนรู้การพัฒนาซอฟต์แวร์ด้วยภาษา Python ตอน ตัวแปร

"ตัวแปร" (Variable) ถือเป็นหัวใจหลักของการเขียนโปรแกรมเลย ตัวแปรคือตำแหน่งในหน่วยความจำของคอมพิวเตอร์ เราใช้ตัวแปรเพื่อบันทึกข้อมูลบางอย่างไว้เพื่อประโยชน์ในการทำงาน การใช้ตัวแปรเป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ คนที่ชำนาญแล้วอาจจะมีเทคนิคเฉพาะตัวในการใช้ประโยชน์จากตัวแปรได้มากกว่าการบันทึกข้อมูล

การเริ่มต้นการใช้ตัวแปรในภาษา Python เป็นขั้นตอนที่เรียบง่ายมากเริ่มต้นด้วยการตั้ง "ชื่อ" และ "ค่าของตัวแปร" เท่านั้น เรียกว่า การ "assignment" จะไม่มีกระบวนการที่เรียกว่า "declaration หรือ "initiation" เหมือนในภาษาอื่น เช่น C , Java

ชื่อตัวแปร = ค่าของตัวแปร

เช่น

ant = "Ant"
book = "Book"
weight = 30.00
color = "Green"

ตำราภาษา Python บางแห่งอาจไม่ใช้คำว่า ตัวแปร หรือ variables แต่จะใช้คำว่า name หรือ "การตั้งชื่อ" แทนเพราะตัวแปรในภาษา Python ไม่มีการผูกตัวแปรไว้กับ data type เราสามารถใช้ชื่อตัวแปรซ้ำกันแต่คนละค่าได้ เหมือนกับการตั้งชื่อ คน สัตว์ สิ่งของ อาจจะซ้ำกันได้

ant = "Ant"
red = "Red"
print red+ant

ant = 10
red = 20
print ant+red

ที่นี้มาลองทำแบบฝึกหัดกัน ในแบบฝึกนี้เป็นการคำนวณค่า ดัชนีมวลกาย Body Mass Index (BMI) โดยใช้สูตร

โดยน้ำหนักใช้หน่วยเป็นกิโลกรัมและส่วนสูงใช้หน่วยเป็นเมตรครับ ในตัวอย่างทีี่ให้ไว้ มีตัวแปร 3 ตัวแปรคือ

mass_kg เอาไว้เก็บค่าของน้ำหนักตัว
height_m เอาไว้เก็บค่าของความสูง
bmi เอาไว้เก็บค่าดัชนี

ขอให้ท่านทำการเปลี่ยนค่าของตัวแปร mass_kg กับ height_m ตามใจแล้วสังเกตุผล ท่านอาจนำตัวเลขดัชนีที่คำนวณได้แปลความหมายได้ที่นี่ครับ

การ Assignment หลายตัวแปร

ในภาษา Python มีลักษณะพิเศษในการสร้างกำหนดค่าตัวแปรคือ เราสามารถกำหนดค่าหลายค่าให้กับตัวแปรหลายตัวได้ในคราวเดียว ขอให้ท่านทดลองพิมพ์ข้อความต่อไปนี้ แล้วสังเกตุผล

1) a = b = 1
print a,b

2) a = b = c = 1, 2
print a,b,c

3) a, b , c = "ant","eats","sugar"
print a,b,c
print a+b+c

4) a,b,c = 1,2,"x"
print a,b,c

กฏการตั้งชื่อตัวแปร

1. สามารถใชัตัวอักษรภาษาอังกฤษ ตัวเลขอาราบิก และเครื่องหมาย "_" ผสมกันได้

2. ไม่นำตัวเลขอาราบิกมาเป็นอักษรตัวแรก

3. ต้องไม่มีช่องว่างคั่นระหว่างตัวอักษร

4. ห้ามใช้คำที่เป็น reserved words คือ

and       del       from      not       while    
as        elif      global    or        with     
assert    else      if        pass      yield    
break     except    import    print              
class     exec      in        raise              
continue  finally   is        return             
def       for       lambda    try

5. ควรตั้งชื่อให้มีความหมายพอเข้าใจ แต่ต้องไม่ยาวจนเกินไป เช่น str_len สั้นกว่า length_of_the_string และสื่อสารได้ดีกว่า sl เป็นต้น

6. อักษรภาษาอังกฤษตัวใหญ่ต่างจากตัวเล็ก เช่น ant , Ant, ANT, AnT, aNt ถือว่าเป็นคนละตัวแปรกัน